|
CEDRADE (KLEOPATRA veya ŞEHİR ADALARI)
Saray Adası (Kleopatra Adası = Sedir Adası), Orta Ada ve Küçük Ada
olmak üzere üç adadan müteşekkil olan şehir adalarından Saray adasında
Hellenistik – Roma çağından kalma eski Cedrae ören yeri bulunmaktadır.
Uzaklardan surların kalıntıları kolayca seçilebilir. Adada henüz kazı
yapılmamıştır, ancak arkeolojik saptamalara girişilmiştir. Adanın
kuzeybatı yanındaki küçük koyda halk arasında Kleopatra’nın yüzdüğü
söylenen çok ilginç bir plaj vardır. Efsaneye göre bu küçük koy
Kleopatra ile Mark Antonius’un denize girdikleri yer olup, buranın kumu
Antonius tarafından gemilerle kuzey Afrika’dan getirilmiştir.
Söylentilere göre bu nitelikteki kum sadece Mısır’da bulunmaktadır.
Antik çağda şehir adalarının çevresindeki bölge Cadrea adını
taşımaktaydı, aslında bir Caria yerleşim merkeziydi. Bu önemli kent
ATTIKDELOS deniz birliğine vergi ödüyordu. M.Ö. 450 yılında burası
Sparta’lı LYSANDER tarafından işgal edildi. Halk köle olarak satıldı.
Daha sonra Cedrae Rodos adasının karadaki toprakları arasında kaldı.
Ancak M.Ö. 129 yılında yeni kurulan Roma eyaleti ASIA’ya devredilmek
zorunda kaldı. Saray Adasının doğu kısmında surlarla çevrili yapı
kalıntıları Roma ve Hellenistik döneminden kalmadır. En iyi durumda
olan küçük tiyatro binasıdır. Dorlara ait Apollon Tapınağı’nın
temelleri üzerine daha sonraki yüzyıllarda bir Cristian Basilika’sı
inşa edilmiştir. Saray adasının batı kesiminde bir Agora bulunmaktaydı.
Bir takım kitabelerden bu bölgede Apollon’un onuruna atletizm
festivallerinin düzenlendiği anlaşılmaktadır. Küçük Adasındaki
NEKROPOL’ün kalıntıları ile diğer buluntular ile sütun kabartmaları Ula
Müzesin de görülebilir.
HYDAS
Erine – Bybassios yol güzergahı üzerinde Marmaris’e 35 Km. uzaklıkta
bulunan Hydas’ta Hellenistik çağdan kalma sur kalıntıları görülür. Bu
kalıntıların güneyinde kare planlı bir mezar anıtı yer alır. Hydas’a 3
Km uzaklıkta sahilde bir gözetleme burcu ve burc üzerinde birkaç mezar
vardır. Antik Hydas veya Heyela kasabası, Bozburun Yarımadasının
kuzeyindeki Selimiye koyunda (Kamışlı Koy) kurulmuştu.
CASTABUS (PAZARLIK)
Bu antik ören yeri Hisarönü köyü ve Orhaniye köyü yakınlarındaki
Pazarlık mevkiindedir. Castabus kasabasında bir HEMİTHİA kutsal yeri
bulunduğunu belirten tarihçi DİODOROS, Apollon tarafından kurtarılıp bu
bölgeye getirilen Molpodia ve Parthenos adlı kızkardeşlerin öyküsünden
söz eder. Buna göre Castabus’a gelen Molpodia kutsal bir tansıkla
Hemithia (yarı tarnıça) adını alır, tüm Castabus’ta ilahlaştırılır.
Zamanla kutsal yeri o kadar ünlendi ki yalnızca konuşulur değil, uzak
ülkelerden gelenler de Hemithia’ya kurban ve gösterişli adaklar
sunuyorlardı. Prof. J. M. Cook Pazarlık mevkiinde bulunduğu 2 yazıtta
da Hemithia’nın adını belgelemiştir. Eren dağındaki bu kutsal yere
Hisarönü ovasından veya Orhaniye (Bybassos) köyünden bir saatlik
tırmanışla ulaşılabilir. Tapınak kendisi için yapılan platformun
üzerinde yer alır. M.Ö. 2. y.y.’dan kalma İon düzeyindeki yapı, ayrıca
Dor ögeleri de taşımaktadır. Platform üzerinde tapınak temelinden başka
görülebilir pek bir şey yoktur. Buna karşın platformu destekleyen göz
alıcı duvarlar günümüze kadar varlığını sürdürebilmişlerdir
Güneyde yer alan yıkık tiyatro tapınakla birlikte bölgede
tanımlanabilen tek yapıdır. Bu eser Rodos Karşıyakası’nda varlığı
bilinen üçüncü ve son tiyatrodur. Gölenye’de bulunan bir yazıtta ve
Diodoros’un da eserlerinde belirttiği gibi Castabus’da belirli
aralıklarda şenlikler düzenlenirdi. Bu şenliklere var olan yapılarda
barındırılamayacak kadar çok kişinin geldiği kaydedilmiştir. İkiyüz yıl
boyunca hastalara şifa vermesiyle ünlenen bu kutsal yer zamanla
unutulmaya yüz tutmuştu, ta ki Prof. Cook’un araştırmalarına dek.
ERİNE
Marmaris’in güney batısında Datça’ya uzanan yolun 20. Km.’sinde güneye
Bozburun yönüne dönüldüğünde 2 Km.’lik asfalt yolla Hisarönü Köyü’ne
ulaşır. Antik ören yerine buradan 3 Km.’lik stabilize orman yolu ile
gidilir. Erine Hellenistik ve Roma dönemi kalıntıları ile ünlüdür.
Yapıların büyük bir bölümü toprak altındadır. Önceleri yapıtlarda
Hisarönü Köyü’nün bu antik kente Erine denilmesini belirlediği
sanılıyordu. Ancak Erine adının gerçekte St. İrene Kilisesinden
kaynaklandığı J.M.Cook’un titiz çalışmaları sonucunda kanıtlanmıştır.
SARANDA (SÖĞÜT)
Marmaris’e 45Km. uzaklıkta olup, virajlı bir yolla ulaşılan bu günkü
Söğüt Köyü yakınındadır. Hellenistik Roma ve Bizans Dönemlerinde
kesintisiz olarak bir yerleşim birimi olma özelliğini sürdüren
Saranda’da geç Bizans dönemine ait birkaç yapı kalıntısı dışında
görünürde başka da bir kalıntıya rastlanmamaktadır. Koyun güney
girintisinde ve Saranda’nın hemen yukarısında THYSANOS demesi yer alır.
Çokgen taşlardan örülmüş kiklop bir surla çevrili akropolün batı ucu
Bozburun limanına bakmaktadır. Bozburun’da kurulan Tymnos demesinde çok
sayıda yazıt bulunmuş olup diğer antik yapıların hepsi yok olmuştur.
BYBASSİOS - BYBASSOS
Erine yolu üzerinde, Bozburun Köyü’ne devam edildiğinde Bybassios antik
kentinin kalıntıları ile karşılaşılır. Bu günkü Orhaniye Köyü,
kalıntıların bulunduğu tepenin yamacına kurulmuştur. Kentin sur
kalıntaları orman içinde dağınık bir arazide yer almaktadır. Buradaki
bir ada üzerinde de kale kalıntıları göze çarpmaktadır. DİODOROS
Apollon tarafından kurtarılıp Khersonese’ye getirilen kız
kardeşlerinden Parthenos adlı kızkardeşin Bybassios tapınağı ile
ödüllendirildiğinden bahseder. Prof. E. Benn, Gölenye yakınlarında
bulduğu yazıta dayanarak, Castabus’taki kutsal yerin Bibassios’lulara
ait olduğunu belirtiyor. Ayrıca Bibassios kenti, SYME körfezinin
başında bir yerde tanımlanıyor. Böylece Castabus’un Pazarlık’ta,
Bybassios’unda Orhaniye'de kurulduğunu söyleyebiliriz.
HEMİTHİA ( HETHİMİA )
Rodos Kralı Staphylus'un eşi Crysothemisin ve kızları kutsal şarabı
korumakla görevlendirilirler. Birgün, küçük kızları Molpadia ve
Parthenos uyurlarken, evcil domuzları şarap fıçılarını devirir ve tüm
şarabı dökerler. Uyanıp, zararın farkına varan iki kızkardeş korkuya
kapılırlar ve sahile doğru kaçarlar. Amaçları bir tekneye binip denize
açılmak ve intihar etmektir. Ancak Apollon onları kurtarır. Apollon,
Molpadia'yı Hisarönü koyunun sonundaki, Orhaniye köyüne yakın olan
Castabus (Pazarlık) alışveriş merkezine bırakır. Kısa zamanda köy
halkı, Apollon tarafından getirilen bu kızın uykusunda hastaları
iyileştirdiğini farkeder ve ona " Sağlık Tanrıçası " anlamına gelen
Hemithia ( Hethimea ) ismini verirler. |
|
Knidos
Kamelya Adası
Piramit
Sedir Adası
|
|